GODINA KLIMATSKIH REKORDA: 2018. godina najtoplija u istoriji meteoroloških merenja u Srbiji

Prema godišnjem klimatološkom biltenu koji je pre nekoliko dana objavio RHMZ Srbije, 2018. godina jeste godina klimatskih rekorda, pre svega kada je reč o pozitivnim odstupanjima temperature u odnosu na normalu. Sa srednjom temperaturom vazduha od 12.0°C, prethodna godina je najtoplija u periodu od 1951. godine do danas (od kako se vodi zvanična evidencija na nivou Srbije), a u Beogradu je sa srednjom godišnjom temperaturom od 14.5°C najtoplija od početka rada meteorološke stanice, odnosno od 1888. godine. Brine podatak i da je od 2000. godine do danas zabeleženo dvanaest od petnaest najtoplijih godina (period 1951-2018. godina)

Temperatura vazduha

Srednja godišnja temperatura vazduha bila je u intervalu od 10,9ºC u Požegi do 14,5ºC u Beogradu, a u planinskim krajevima od 5,2ºC na Kopaoniku do 9,1ºC na Zlatiboru. Odstupanje srednje godišnje temperature vazduha u odnosu na referentni period 1981-2010. je bilo u intervalu od 0,6ºC u Zaječaru do 2,0ºC u Beogradu. Prema raspodeli percentila 2018. godina je bila u kategoriji ekstremno toplo u većem delu Srbije.

Najviša dnevna temperatura vazduha u toku 2018. godine izmerena je 12. juna u Kraljevu i iznosila je 35,4ºC. U većem delu Srbije zabeleženo je od 2 do 17 tropskih dana više od prosečnog broja za referentni period 1981-2010. Najveći broj tropskih dana zabeležen je u Negotinu i iznosio je 70 dana, što je za 26 dana više u odnosu na prosečan broj tropskih dana za tu stanicu. U Beogradu je zabeleženo 49 tropskih dana što je za 12 dana više od prosečnog broja. Registrovane su 42 tropske noći u Beogradu, 25 noći više od proseka. U Negotinu je zabeleženo 15 tropskih noći, na Paliću 12, a u ostalom delu Srbije manje od osam.

Najniža dnevna temperatura vazduha u toku 2018. godine izmerena je 1. marta u Somboru i iznosila je -24,5ºC. U nižim predelima zabeleženo je do pet dana sa jakim mrazom, a u planinskim predelima od 6 na Zlatiboru do 25 dana na Kopaoniku. U većem delu Srbije je registrovano od 2 do 14 dana sa jakim mrazom manje u odnosu na prosečne vrednosti. Broj ledenih dana je tokom 2018. godine u Srbiji bio u intervalu od 7 u Loznici do 17 na Paliću, a u višim predelima od 22 u Sjenici do 64 dana na Kopaoniku. Analizirajući srednju minimalnu i srednju maksimalnu temperaturu vazduha u Srbiji, 2018. godina je druga najtoplija godina. Najtoplija godina prema minimalnoj temperaturi vazduha je 2014. godina, dok je najtoplija godina prema maksimalnoj temperaturi vazduha 2000. godina.

Padavine i snežni pokrivač

U većem delu Srbije 2018. godina bila je prosečno kišna. Veoma kišna i ekstremno kišna bila je u zapadnoj, severoistočnoj i u delu centralne Srbije. Količina padavina bila je u intervalu od 573,1mm u Banatskom Karlovcu do 986,9mm u Kraljevu, a na planinama od 856,8mm na Crnom Vrhu do 1205,5mm na Zlatiboru. Procenat količine padavina u odnosu na normalu 1981-2010. bio je u intervalu od 88 u Beogradu do 140 u Smederevskoj Palanci. U toku 2018. godine najkišovitiji mesec bio je jul što nije karakteristika količine padavina u području umereno kontinentalne klime.

Broj kišnih dana bio je u intervalu od 129 u Banatskom Karlovcu do 162 u Požegi, a u višim predelima od 183 na Kopaoniku, Zlatiboru i Crnom Vrhu do 188 dana u Sjenici. Najveća dnevna suma padavina od 132,5 mm registrovana na Crnom Vrhu 2. avgusta. Ovom vrednošću je prevaziđen apsolutni dnevni maksimum količine padavina za Crni Vrh od 15. juna 1969. godine koji je iznosio 100,7 mm.

Broj dana sa snežnim pokrivačem je bio u intervalu od 21 u Velikom Gradištu i Banatskom Karlovcu do 60 u Zaječaru, a u višim predelima od 87 u Sjenici do 141 na Kopaoniku. Najveća visina snežnog pokrivača od 100 cm zabeležena je 1. marta na Crnom Vrhu. U nižim predelima najveća visina snežnog pokrivača registrovana je u Kragujevcu i Kuršumliji 27. februara i iznosila je 44 cm.

Analiza godišnjih doba

Zima 2017/18

Dvanaesta najtoplija u Srbiji, a u Loznici i Banatskom Karlovcu sedma. Zabeležen je talas hladnoće krajem februara. Četvrta najkišnija zima u Srbiji. Broj dana sa snežnim pokrivačem u nižim predelima Srbije je bio u intervalu od 7 u Banatskom Karlovcu do 34 dana u Dimitrovgradu. U brdsko-planinskim predelima broj dana sa snežnim pokrivačem bio je u intervalu od 62 u Sjenici do 90 na Kopaoniku. Registrovani broj dana sa snežnim pokrivačem je u većem delu zemlje bio za 8 do 23 dana manji od prosečnog broja dana za zimu, izuzev na Kopaoniku gde su zabeležena 4 dana više od proseka. Maksimalna visina snežnog pokrivača registrovana je 22. januara na Kopaoniku i iznosila je 99 cm.

Proleće 2018

Najtoplije proleće u Srbiji, sa srednjom temperaturom vazduha u proseku višom za 1ºC, u odnosu na prethodno najtoplije proleće 2007. godine. Suma padavina oko granice gornjeg tercila. U Leskovcu drugo najkišnije, a Sjenici treće. Početkom treće dekade marta je zabeležen talas hladnoće u Beogradu, na Zlatiboru i Crnom Vrhu. Registrovana su četiri toplotna talasa u većem delu zemlje.

Leto 2018

Toplo i kišno, sparno leto. Deseto najtoplije leto u Beogradu. Šesto najkišnije leto u Srbiji. Najtoplije leto u Srbiji prema minimalnoj temperaturi vazduha. Registrovano 74 dana sa subjektivnim osećajem temperature (THI) preko 30 stepeni, što je za 7 dana više nego prošlog leta koje je bilo drugo najtoplije od 1951. do danas. Prevaziđen maksimalni broj dana sa padavinama u Sjenici i na Kopaoniku. Prevaziđen maksimum letnjih grmljavinskih dana na Zlatiboru, u Sjenici, Leskovcu, Kuršumliji, Zrenjaninu, Kruševcu i Kragujevcu. U Banatskom Karlovcu je prevaziđen dosadašnji maksimum srednje letnje oblačnosti. Leto 2018. godine je trinaesto najtoplije u Srbiji sa srednjom temperaturom vazduha 21,1°C. Najtoplije leto u Srbiji je leto 2012. godine sa 23,3°C. U Beogradu je sa 23,7°C ovo leto bilo deseto najtoplije od 1888. godine, a najtoplije 2012. godine kada je srednja sezonska temperatura vazduha iznosila 26,0°C. U Loznici i na Paliću je leto 2018. godine bilo sedmo najtoplije, u Ćupriji osmo, a u Banatskom Karlovcu i na Crnom Vrhu deveto najtoplije leto.

Jesen 2018

Sedma najtoplija i sedma najsušnija jesen u Srbiji od 1951. godine do danas. U Kikindi i na Paliću druga najtoplija a u Beogradu treća najtoplija jesen. U Sremskoj Mitrovici i na Crnom Vrhu druga najsušnija jesen. Registrovana su četiri toplotna talasa.